Το «αποτσίγαρο» που έκαψε την Ορεινή Λεμεσό: Εμπειρογνώμονες που είδαν το δέντρο και όχι το δάσος.

Το αποτσίγαρο που έκαψε τη Λεμεσό: μια τραγωδία made in Cyprus

Ένα αποτσίγαρο. Αυτό είναι το «πόρισμα». Αυτός είναι ο εχθρός που σκότωσε δύο ανθρώπους, έκαψε ζωντανά χιλιάδες ζώα, διέλυσε δεκάδες χωριά και μαύρισε για πάντα τα βουνά της Ορεινής Λεμεσού τον Ιούλιο του 2025.

Ένα αποτσίγαρο. Ένα τόσο δα αποτσίγαρο. Αυτό, λένε οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες, έκαψε τη μισή Ορεινή Λεμεσό, άφησε δύο νεκρούς, κατέστρεψε σπίτια, χωριά, ζώα και μνήμες γενεών. Ένα τσιγαράκι ξεχασμένο, πεταμένο αμέριμνα στο χώμα. Τόσο απλά, τόσο «κυπριακά». Η κλασική φράση «ανθρώπινη αμέλεια» ήρθε ξανά να ντύσει με επιστημονικό μανδύα την αθώωση της κρατικής ανεπάρκειας.

Και ξαφνικά, ολόκληρη η Κύπρος καλείται να πιστέψει ότι η μεγαλύτερη οικολογική και κοινωνική τραγωδία των τελευταίων δεκαετιών προήλθε από έναν καπνιστή. Όχι από την απουσία πρόληψης. Όχι από το γεγονός ότι οι κοινότητες δεν είχαν πυροσβεστικά μέσα. Όχι από τη διαχρονική αδιαφορία των κυβερνήσεων. Ένα αποτσίγαρο.

Οι ειδικοί των ΗΠΑ, που ήρθαν να ρίξουν φως στην υπόθεση, κατέληξαν ότι η φονική πυρκαγιά του Ιουλίου 2025 προκλήθηκε από… ανθρώπινη απροσεξία. Όχι οργανωμένο σχέδιο, όχι εμπρηστές με στόχους, όχι ύποπτες κινήσεις. Ένα αποτσίγαρο. Ούτε καν ένα «μεγάλο» — έτσι, να πεις ότι είχε λόγο. Ένα μικρό, καθημερινό, σχεδόν ασήμαντο.

Και κάπου εδώ ξεκινά το θέατρο του παραλόγου. Γιατί μια ολόκληρη κοινωνία, που μέτρησε στάχτες και δάκρυα, καλείται τώρα να αποδεχτεί ότι η μεγαλύτερη οικολογική και κοινωνική καταστροφή των τελευταίων δεκαετιών έγινε επειδή κάποιος δεν έσβησε το τσιγάρο του. Όχι επειδή δεν υπήρχαν ζώνες πυροπροστασίας. Όχι επειδή τα χωριά δεν είχαν προληψη. Όχι επειδή τα ελικόπτερα έφτασαν αργά. Αλλά επειδή… «ο καπνιστής ήταν απρόσεκτος».

Αν τους πιστέψουμε, η Κύπρος είναι μια χώρα που δεν χρειάζεται τρομοκράτες, δεν χρειάζεται εχθρούς, δεν χρειάζεται καν θεομηνίες. Αρκεί ένας αφηρημένος καπνιστής για να κάψει ολόκληρη επαρχία. Κι αυτό είναι ίσως η πιο κυνική, ειρωνική απόδειξη της γύμνιας ενός κράτους: όταν ένα αποτσίγαρο μπορεί να σκοτώσει, τότε φταίει το αποτσίγαρο ή το κράτος που άφησε τα βουνά έρμαιο;

Οι εμπειρογνώμονες που κοίταξαν το δέντρο, όχι το δάσος

Οι Αμερικανοί ειδικοί παρουσίασαν το «πόρισμά» τους: αποτσίγαρο. Όμως εκεί τελείωσε η δουλειά τους. Γιατί δεν προχώρησαν σε δεύτερο πόρισμα; Γιατί να μπουν στον κόπο: το «αποτσίγαρο» είναι πολυεργαλείο — ανάβει φωτιές και σβήνει ευθύνες. Η έρευνα πήγε σε βάθος περίπου τριών εκατοστών, όσο μια γόπα· το δάσος θα εξεταστεί στην επόμενη… καύση.

Όταν έχεις γόπα-αφήγημα, τι να τα κάνεις τα δύσκολα ερωτήματα για πρόληψη, αντιπυρικές ζώνες, εκκενώσεις και εναέρια μέσα; Έμειναν στο αποτσίγαρο, γιατί η πραγματικότητα καπνίζει αλλά οι ευθύνες καίνε — και μια γόπα αρκεί για να γλιτώσουν πονοκεφάλους.

Δεν αναρωτήθηκαν καν:

• Ποιος τελικά ήταν ο υπεύθυνος να δώσει εντολή, αφού ο αρμόδιος από το υπουργείο έλειπε στην Αυστραλία;

• Γιατί τα βουνά μας ήταν τόσο ευάλωτα ώστε ένα τσιγάρο να τα καταπιεί;

• Γιατί δεν υπήρχαν αντιπυρικές ζώνες;

• Γιατί δεν υπάρχουν περισσότερα μέσα πυρόσβεσης και πρόληψης στα ορεινά;

• Γιατί τα εναέρια μέσα έφτασαν καθυστερημένα;

• Γιατί δεν υπήρχε σχέδιο εκκένωσης για τα χωριά;

Η έρευνά τους αγνόησε πλήρως την κρατική ολιγωρία. Ούτε λέξη για τις ευθύνες των αρμοδίων. Ούτε μισή φράση για την απουσία προετοιμασίας. Λες και το μοναδικό ζητούμενο ήταν να βρεθεί ένας «εύκολος ένοχος». Και τον βρήκαν: το αποτσίγαρο.

Έτσι, αντί να μιλάμε για την ανικανότητα του κράτους, μιλάμε για τον «απρόσεχτο καπνιστή». Έναν καπνιστή-φάντασμα που δεν θα βρεθεί ποτέ, ώστε ποτέ να μη χρειαστεί να αποδοθούν πραγματικές ευθύνες. Με μια φράση, η ευθύνη περιορίστηκε σε έναν καπνιστή-φάντασμα.

Η «επίσημη εκδοχή»: ο καπνιστής ως βολικός αποδιοπομπαίος τράγος

Το αφήγημα είναι γνωστό:

• Κάποιος πέταξε τσιγάρο.

• Η φωτιά άναψε.

• Οι καιρικές συνθήκες τη γιγάντωσαν.

• Το κράτος «έκανε ό,τι μπορούσε».

Η συνταγή της ατιμωρησίας επαναλαμβάνεται. Μια τραγωδία μετατρέπεται σε «κακή στιγμή». Ο κυπριακός λαός καλείται να πειστεί ότι όλα ήταν θέμα τύχης. Και η Πολιτεία ξανά βγαίνει λάδι.

Η «αιρετική εκδοχή»: ο Λογγίνος και η επιμονή στον εμπρησμό

Ο Αρχιπυραρχος Νίκος Λογγίνος, ενώπιον της κοινής συνεδρίασης των τριών κοινοβουλευτικών Επιτροπών — Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Γεωργίας — δεν πείθεται. «Πώς γίνεται να βρεθούν τόσα αποτσίγαρα;» διερωτάται. Για εκείνον, η εξήγηση του εμπρησμού είναι πιο λογική. Μιλά για φωτιές που ξέσπασαν σε διαφορετικά σημεία, σχεδόν ταυτόχρονα. Μιλά για σενάρια οργανωμένης δράσης.

Κι εδώ η ειρωνεία: ακόμα κι αν δεχτούμε την εκδοχή του εμπρησμού, το κράτος πάλι είναι εκτεθειμένο. Γιατί αν κάποιος μπόρεσε να βάλει φωτιά και να εξαφανίσει μισή επαρχία, τότε ποιος ευθύνεται για την ανυπαρξία προστασίας;

Η ειρωνεία: όποια εκδοχή κι αν πιστέψεις, η Κύπρος χάνει

• Αν φταίει το αποτσίγαρο: ζούμε σε μια χώρα τόσο ανοχύρωτη που μια σπίθα αρκεί να την αφανίσει.

• Αν φταίει ο εμπρηστής: ζούμε σε μια χώρα τόσο ανοχύρωτη που οι εμπρηστές δρουν ανενόχλητοι.

Και στις δύο περιπτώσεις, ο κοινός παρονομαστής είναι το ίδιο το κράτος.

Ένα κράτος που δεν προστατεύει ούτε τους πολίτες του, ούτε τη φύση του, ούτε την ιστορία του.

Και το ερώτημα: ποιος θα ερευνήσει την ολιγωρία;

Οι εμπειρογνώμονες βρήκαν το αποτσίγαρο. Πολύ καλά. Αλλά ποιος θα ερευνήσει την Πολιτεία;

• Ποιος θα καταδείξει γιατί οι κοινότητες δεν είχαν μέσα άμυνας;

• Ποιος θα αναζητήσει τις ευθύνες για την καθυστέρηση των εναέριων μέσων;

• Ποιος θα γράψει το πόρισμα για τις ζωές που χάθηκαν λόγω έλλειψης σχεδίου εκκένωσης;

Αν δεν γίνουν αυτές οι έρευνες, τότε το «αποτσίγαρο» είναι απλώς η τέλεια δικαιολογία. Μια λέξη-κλειδί που εξαφανίζει ευθύνες, σκεπάζει αμέλειες, ξεπλένει κυβερνήσεις και συνειδήσεις.

Τα πορίσματα-κουρέλια της Κύπρου

Η ιστορία αυτή δεν είναι καινούρια. Η Κύπρος έχει πλούσια παράδοση σε πορίσματα που γράφτηκαν με μελάνι, ανακοινώθηκαν με βαρύγδουπες λέξεις και κατέληξαν στο συρτάρι. Ποιος τιμωρήθηκε; Κανείς. Ποιος παραιτήθηκε; Κανείς. Ποιος ανέλαβε ευθύνη; Κανείς.

Ας θυμηθούμε:

• Μαρί (2011): 13 νεκροί, δεκάδες τραυματίες, μισή Κύπρος στο σκοτάδι. Το πόρισμα Πολυβίου μίλησε για εγκληματική αμέλεια. Ποιος λογοδότησε; Κανείς ουσιαστικά. Η μνήμη των νεκρών έγινε απλώς Επέτειος .

• Συνεργατική Τράπεζα (2018): Το μεγαλύτερο οικονομικό σκάνδαλο στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Το πόρισμα κατέδειξε πολιτικές και θεσμικές ευθύνες. Τι έγινε; Τίποτα. Οι πολίτες πλήρωσαν, οι υπεύθυνοι χαμογελούν.

• Χρυσά Διαβατήρια (2020): Το πόρισμα Νικολάτου μίλησε για παρανομίες, αθέμιτες πρακτικές, «κατάχρηση διαδικασιών». Κι όμως, κανένας πολιτικός δεν μπήκε φυλακή. Αντίθετα, όσοι εμπλέκονταν ξαναδιεκδίκησαν καρέκλες.

• Φάρμακα: Από ακριβοπληρωμένες προμήθειες μέχρι χαμένα εκατομμύρια. Τι συνέβη: Το κράτος ξόδεψε περίπου €850.000 για την αντικατάσταση φαρμάκων που καταστράφηκαν σε αποθήκη του Υπουργείου Υγείας. Πρόκειται για εκατοντάδες φαρμακευτικά σκευάσματα που έγιναν άχρηστα. Το ίδιο το κτίριο που χρησιμεύει ως αποθήκη είχε εκμισθωθεί με €6.600 ετησίως, για να υπονοικιαστεί ξανά στο κράτος—μέσω πλάγιων οδών—σε τιμή 20 φορές μεγαλύτερη (σε €135.000). Παρά τις υποσχέσεις για έρευνα, μέχρι σήμερα επικρατεί σιωπή και καμία λογοδοσία.

• Σκουπίδια (ΧΥΤΥ): Δεκάδες εκατομμύρια σε μίζες. Οι εργολάβοι καταδικάστηκαν, αλλά οι πολιτικές ευθύνες εξαφανίστηκαν στο σύννεφο της διαφθοράς.

• Καταρρεύσεις τραπεζών (Λαϊκή, Τράπεζα Κύπρου): Χιλιάδες πολίτες καταστράφηκαν. Τα πορίσματα μίλησαν για ευθύνες πολιτικών και τραπεζιτών. Και; Σήμερα κάποιοι εξ αυτών είναι ξανά σε θέσεις-κλειδιά.

  Σκάνδαλα και Ολιγωρίες: Η Κύπρος της Αναμονής και της Σιωπής

  Η Κύπρος τα τελευταία χρόνια βυθίζεται ξανά και ξανά σε έργα–φαντάσματα, επενδύσεις που χάθηκαν, εγκληματικές αμέλειες και υποσχέσεις που δεν έγιναν ποτέ πράξη. Κοινός παρονομαστής; Η ολιγωρία και η αδράνεια των αρχών που άφησαν την κοινωνία απροστάτευτη.

• Μαρίνα Λάρνακας

  Έργο €1,2 δισ. που θα άλλαζε τη φυσιογνωμία της πόλης, βαλτωμένο σε αναβολές και ακυρώσεις. Το κράτος αντί να εξασφαλίσει διαφάνεια και πρόοδο, άφησε το μεγαλύτερο επενδυτικό όραμα να καταρρεύσει.

  Δρόμος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς

  Δεκαετίες εξαγγελιών και τίποτα χειροπιαστό. Ένας δρόμος–φάντασμα που κρατά την Πάφο απομονωμένη, θύμα της μόνιμης κρατικής αδιαφορίας.

  Τερματικό Βασιλικού

  Η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας εξαρτάται από αυτό το έργο–κλειδί, που πνίγηκε σε καθυστερήσεις, υπερβάσεις και χαμένες ευκαιρίες. Οι πολίτες πληρώνουν το τίμημα της αναβλητικότητας.

  Αερόσακοι Takata

  Δύο νεκροί και χιλιάδες οχήματα–βόμβες στους κυπριακούς δρόμους. Το κράτος γνώριζε, αλλά σφύριξε αδιάφορα, αφήνοντας τους πολίτες εκτεθειμένους σε θανάσιμο κίνδυνο.

  Και η λίστα δεν τελειώνει εδώ…

  Αυτά είναι μόνο μερικά από τα σκάνδαλα και τις ολιγωρίες που σημάδεψαν την Κύπρο. Υπάρχουν κι άλλα: χαμένα κονδύλια, αδιαφανείς συμβάσεις, καταστροφές που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Η χώρα μοιάζει εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο αδράνειας, όπου το κράτος αργεί, σιωπά ή απλά κοιτά αλλού.

Κάθε φορά το ίδιο μοτίβο: πορίσματα χωρίς συνέπειες. Ανακοινώσεις χωρίς πράξεις. Τίτλοι για το θεαθήναι — χωρίς ουσία, όσο διαρκούν τα φώτα πάνω στην υπόθεση. Λόγια χωρίς πράξεις. Ατιμωρησία χωρίς τέλος.

Και τώρα, με τη φωτιά της Λεμεσού, ένα ακόμα πόρισμα προστίθεται στον κατάλογο.

Η παράδοση της ατιμωρησίας

Έτσι και τώρα, το πόρισμα για τη φωτιά στη Λεμεσό δεν μιλά για το αυτονόητο: την αμέλεια της Πολιτείας. Δεν μιλά για τις κρατικές δομές που κατέρρευσαν. Δεν μιλά για την έλλειψη πρόληψης. Γιατί να μιλήσει; Για να ξαναδούμε το ίδιο έργο;

Η Κύπρος έχει εκπαιδεύσει τους πολίτες της να μην περιμένουν δικαιοσύνη. Ξέρουν ότι τα πορίσματα γράφονται για να θαφτούν. Ξέρουν ότι τα σκάνδαλα ξεχνιούνται στην επόμενη επικαιρότητα. Ξέρουν ότι η ατιμωρησία είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση.

Η διεθνής εικόνα: άλλοι προλαμβάνουν, εμείς θάβουμε

Στην Ισπανία δημιουργούνται δίκτυα αντιπυρικών ζωνών. Στην Πορτογαλία ενισχύεται η τοπική αυτοδιοίκηση. Στην Αυστραλία η εκπαίδευση των πολιτών είναι συνεχής.

Στην Κύπρο; Ο πολίτης ξέρει μόνο να τρέχει να σωθεί. Ο εξοπλισμός είναι ανύπαρκτος. Τα κονδύλια χάνονται. Οι εθελοντές είναι αβοήθητοι. Και όλοι θα περιμένουμε το επόμενο αποτσίγαρο.

Οι υγειονομικές επιπτώσεις: ο καπνός που μένει μέσα μας

Οι κάτοικοι που επέστρεψαν στα καμένα χωριά ζουν μέσα σε τοξικό αέρα. Σωματίδια στάχτης, διοξίνες, βαρέα μέταλλα μπαίνουν καθημερινά στους πνεύμονές τους.

Οι γιατροί προειδοποιούν: αυξημένα περιστατικά άσθματος, χρόνιας βρογχίτιδας, καρδιολογικών επιπλοκών. Τα παιδιά μεγαλώνουν με βλάβες στο αναπνευστικό. Οι ηλικιωμένοι δεν αντέχουν.

Κι όμως, η Πολιτεία δεν έστειλε κινητές μονάδες υγείας. Δεν έστησε κέντρα παρακολούθησης. Δεν έκανε καμία συστηματική μέτρηση ατμόσφαιρας. Οι πολίτες είναι ξανά μόνοι τους.

Η κοινωνική διάσταση: από το πένθος στην κοροϊδία

Οι πληγέντες ακούνε ότι όλα έγιναν από «απροσεξία». Η μνήμη των νεκρών μετατρέπεται σε ανέκδοτο. Οι χαμένες περιουσίες σε «παράπλευρη απώλεια». Και η οργή σε σιωπή.

Αυτό δεν είναι απλώς τραγωδία. Είναι κοροϊδία. Είναι προσβολή στη νοημοσύνη. Είναι ένας φαύλος κύκλος όπου το κράτος καίει και ξανακαίει τον ίδιο του τον λαό.

Η πολιτική ευθύνη: μια χώρα χωρίς στρατηγική

Οι κυβερνήσεις της Κύπρου έχουν μια σταθερη θέση: η πυροπροστασία είναι πάντα «στο επόμενο σχέδιο». Πάντα υπόσχονται ζώνες, πάντα μιλούν για κονδύλια, πάντα υπόσχονται αναδασώσεις. Μέχρι να έρθει η επόμενη φωτιά. Τότε ξανά η ίδια ιστορία. Κι εμείς ξανά με τα κεριά στα μνημόσυνα.

Η πυροπροστασία στην Κύπρο είναι πάντα «στον σχεδιασμό». Πάντα κάτι που θα γίνει «από Σεπτέμβρη». Πάντα υπόσχονται περαιτέρω μέσα πυρόσβεσης, περισσότερα πυροσβεστικά κέντρα, αντιπυρικές ζώνες, εναέρια μέσα κ.λπ. Και πάντα, μέχρι να υλοποιηθούν, έρχεται η επόμενη φωτιά.
Κι εμείς ξανά στα μνημόσυνα. Ξανά στις στάχτες. Ξανά με τα ίδια λόγια: «Δεν προλάβαμε».

Συμπέρασμα — το επόμενο αποτσίγαρο περιμένει

Η τραγωδία της Ορεινής Λεμεσού δεν είναι ατύχημα. Είναι αποτέλεσμα πολιτικής αμέλειας. Είτε ήταν αποτσίγαρο, είτε εμπρησμός, η ουσία είναι μία: η Κύπρος δεν έχει σύστημα πρόληψης.

Η φωτιά της Λεμεσού είναι άλλη μία πράξη στο ίδιο κυπριακό θέατρο του παραλόγου: τραγωδία – πόρισμα – σιωπή – λήθη.

Οι Αμερικανοί βρήκαν το αποτσίγαρο. Αλλά ποιος θα βρει την ολιγωρία;
Ποιος θα τιμωρήσει την Πολιτεία;
Ποιος θα αποτρέψει την επόμενη φωτιά;

Γιατί στην Κύπρο δεν καίγονται μόνο τα δάση. Καίγεται η ίδια η δικαιοσύνη. Και όσο δεχόμαστε να μας λένε ιστορίες για τσιγάρα που καίνε βουνά, τόσο θα μετράμε νέες στάχτες, νέες απώλειες, νέες τραγωδίες.

Στο τέλος της ημέρας, η πραγματική αιτία δεν είναι το αποτσίγαρο. Είναι η ανικανότητα ενός κράτους που καίγεται μέσα στις ίδιες του τις δικαιολογίες.

Μην το αφήσουμε να ξανασυμβεί.
Υπογράψτε και διαδώστε το Αίτημα Ζωής για να απαιτήσουμε πρόληψη, διαφάνεια, εξοπλισμό και λογοδοσία.

🔥 Γίνε η Φωνή: Υπόγραψε & Στείλε σε 10 Φίλους!

🔥 Be the Voice: Sign & Send to 10 Friends!